Romski
Iako se rasističke predrasude prema Jevrejima i Romima u Evropi razlikuju u pogledu njihove pretpostavljene „uloge“ i „položaja“ u društvu, ta shvatanja imaju iste razorne posljedice: mržnju, nasilje i isključenost.
Obje se grupe percipiraju kao „prijetnja“ u društvima i za društva. Romi i Jevreji tradicionalno su žrtveni jarci od srednjeg vijeka do danas.
Ovi i drugi zaključci biće predstavljeni u okviru komparativne studije izrađene u sklopu međunarodnog projekta „Remember and ACT!“ (Re-ACT), koji se fokusira na istraživanje ovih starih koncepata mržnje u njihovim modernim oblicima.
Projekat provodi češka nevladina organizacija ROMEA zajedno s Međunarodnom mrežom protiv cyber mržnje INACH, francuskom nevladinom organizacijom LICRA, austrijskom istraživačkom kompanijom SYNYO, Evropskom romskom grassroot organizacijom (ERGO), te Evropskom unijom jevrejskih studenata EUJS.
Analiza postova, koji iskazuju mržnju na internetu, koju je INACH uradila za kontinentalnu Evropu pokazala je snažne veze između trenutnog govora mržnje na internetu i praksi koje su bile uobičajene za nacističku propagandu.
Studije nastale tokom projekta Re-ACT imaju za cilj razjasniti mehanizam recikliranja starih stereotipa, poluistina i mitova o Jevrejima i Romima. Njihov cilj je objasniti principe na kojima se temelji oživljavanje ovih duboko ukorijenjenih antijevrejskih ili antiromskih stavova, te pokazati kako ti novi oblici istih ponavljajućih ksenofobičnih ideja postoje na internetu u modernim oblicima, posebno na društvenim medijima.
Antidžipsizam
Prema zaključcima analitičara u projektu, evidentno je da je antidžipsizam u porastu na internetu.
„Nastavlja se trend normalizacije govora mržnje prema Romima. Takav govor danas ne šire samo članovi ultradesničarskih grupa, nego i ‘obični’ ljudi ili političke stranke“, kažu Selma Muhić Dizdarević i Jitka Votavová, autori studije o antidžipsizmu.
„Lažne vijesti, podvale i manipulacije koriste se kao instrumenti za širenje mržnje. Trend takozvanog humorističkog rasizma također je u porastu, stvarajući kombinaciju ironije, podsmijeha i ponižavanja koji je privlačan posebno mladima“, kažu autorice.
Dodaju da se nastavlja trend relativiziranja ili otvorenog poricanja historijskih činjenica povezanih s genocidom nad Romima tokom Drugog svjetskog rata.
„Često se pojavljuju optužbe da postoji posebna vrsta ‘romskog zločina’ ili da Romi imaju prednosti u odnosu na druge stanovnike“, stoji u izvještaju, koji kao primjer navodi prevare vezane za besplatne lijekove ili veću socijalnu pomoć za Rome.
Ovi antiromski stavovi stvaraju zajednički glavni identitet i služe kao gromobran za druge društvene probleme.
Antisemitizam
Nema sumnje da je antisemitizam u porastu. Globalni kontekst višedimenzionalne krize još više pogoršava situaciju. Antisemitizam se ponovo javlja na internetu i u svakodnevnom životu, uključujući i u evropskim zemljama u zapadnim, srednjim i istočnim dijelovima.
Na primjer, u kontekstu pandemije COVID-19, putem društvenih mreža, šire se mnoge teorije zavjere o Jevrejima, naročito one da su odgovorni za širenje virusa. Ova je tema postala prilično popularna.
Govor mržnje na internetu odraz je vijekova stereotipa, stigmatizacije, diskriminacije i nasilja.
Teško je procijeniti količinu antisemitskog sadržaja. Ipak, društveni mediji, blogovi i druge online platforme uveliko su doprinijeli širenju i njegovanju nasilnih, opasnih antisemitskih mitova, teorija zavjere i govora. Gotovo svi veliki događaji mogli bi potencijalno dovesti do antisemitskog sadržaja na internetu.
Iz tih razloga, ključno je rješavati ovo pitanje kroz zajedničku strategiju koja se bazira na obrazovanju i transnacionalnim pravilima i definicijama. Civilno društvo prednjači u izvještavanju i borbi protiv antisemitskih sadržaja na internetu u saradnji s glavnim platformama, kao i s nacionalnim i evropskim tijelima.
Projekat Re-ACT će razvijati, prikupljati te osigurati edukativne materijale i alate za sprečavanje rasizma, ksenofobije, homofobije i drugih oblika netolerancije. Ove informacije izgradiće temelje za uspostavu online centra za prevenciju u INACH-u, navodi se u sažetku.
(Portal Udar)
