Romski
Na današnji dan, 1945. godine u Berlinu je potpisana bezuslovna kapitulacija Njemačke, čime je zvanično slomljena jedna ideologija koja je odnijela milione ljudskih žrtava. Ideologija koja je izmijenila demografsku, socijalnu i političku sliku svijeta. Ideologija koja je odnijela žrtve, samo iz jednog razloga a to je da se nisu uklapali u njihove šizofrene kalupe.
Završetak rata, tačnije pobjeda fašističke ideologije naslućivala se već 1943. slamanjem fašizma u njegovoj kolijevci, Italliji.
Ipak, rat je u zvanično završen tek nekoliko godina poslije.
Iako je pobjeda obznanjena u maju 1945. godine rat je u potpunosti završen nekoliko meseci nakon maja ’45. godine, kapitulacijom carskog Japana, nakon što su na Hirošimu i Nagasaki bačene atomske bombe.
Krvava Evropa je slavila
Ljudske žrtve bile su skoro nemjerljive, sela i gradovi neprepoznatljivi, ali moralo se krenuti naprijed, raditi na izgradnji budućnosti.
Tako je 9. maj, osim što je proglašen Danom pobjede nad fašizmom postao i jedan od najznačajnijih praznikaEvrope. Naime, ovaj dan se ujedno obilježava i kao Dan Evrope.
U drćava članicama Evropske unije kao i onima koje su na putu da to postanu danas se obilježava 9. maj – Dan Evrope, koji je ustanovljen kao sjećanje na Schumanovu deklaraciju kojom je započet proces evropskih integracija.
Šumanova deklaracija
Nekadašnji francuski ministar inostranih poslova Robert Schuman je 9. maja 1950. godine predstavio prijedlog stvaranja organizovane Evrope, neophodne za održavanje mirnih odnosa. Taj prijedlog, poznat kao Schumanova deklaracija, smatra se početkom stvaranja današnje EU.
Kao uspomenu na dan kada je Schuman objavio deklaraciju, lideri EU su na samitu 1985. godine u Milanu odlučili da 9. maj bude obilježavan kao Dan Evrope.
Dan Evrope za našu zemlju postaje sve značajniji datum s obzirom na to da je strateški cilj u BiH približavanje Evropskoj uniji. Povodom 9. maja predstavnici Udruženja boraca narodnooslobodilačkog antifašističkog rata u mnogim bh. Gradovima polaganjem cvijeća na spomen-obilježjima i prigodnim manifestacijama obilježit će se Dan pobjede nad fašizmom.
Deveti maj 1945. godine u SFR Jugoslaviji
I Jugoslavija je konačno dočekala taj dan, a na radio prijemnicima mogao se čuti govor Josipa Broza Tita:
Narodi Jugoslavije!
Vojnici, podoficiri i oficiri! Radnici, seljaci i građani!
Danas, 9. maja, tačno 49 mjeseci i 3 dana od napada na Jugoslaviju, najveća agresivna sila u Evropi – Njemačka, kapitulirala je. Osmog maja u 23 časa i 01 njemačka vrhovna komanda potpisala je u Berlinu akt o kapitulaciji.Četrdeset devet mjeseci natčovječanskih napora i prolijevanja krvi naših naroda urodilo je plodom, urodilo je punom pobjedom naših naroda u zajednici sa Ujedinjenim nacijama, u prvom redu sa Sovjetskim savezom, Engleskom i Amerikom. Nekada strašna i naoko nepobjediva sila, danas je skršena. Pobijedila je pravedna stvar Ujedinjenih naroda nad onim razornim silama, koje su htjele nametnuti čovječanstvu takozvani novi poredak, poredak ropstva i patnji. Ovaj najstrašniji rat u historiji čovječanstva koštao je desetine miliona ljudskih žrtava u Evropi. Pomahnitali njemački, talijanski fašizam i njihove krvave sluge koje su se našle u svim evropskim zemljama, istrebljivali su u pozadini mirno stanovništvo, istrebljivali su sve one koji se nisu mirili sa sudbinom Hitlerovog takozvanog „novog poretka“ u Evropi. Stotine logora tipa Majdaneka i Jasenovca, logora grozote i smrti, ostaće na vječna vremena kao jezovita opomena svim narodima da nikada više ne dopuste ponavljanje takve tragedije, da učine sve da se uzročnik te tragedije – fašizam u korijenu uništi”.
(Govor Josipa Broza – Tita održan na Beogradskom radiju 9. maja, „Borba“, 10. maja 1945.)
(portal-udar.net)
