Rezolucijom Evropskog parlamenta koja je usvojena 15. aprila 2015. godine, 2. avgust je proglašen Danom sjećanja na romske žrtve holokausta. Ovaj datum je prihvaćen i od strane Vijeća Evrope, a uvršten je i u zvanični kalendar važnih datuma Vijeća ministara Bosne i Hercegovine.
Na Međunarodni dan sjećanja na romske žrtve holokausta, sjećamo se noći između 2. i 3. avgusta 1944. godine, kada je u gasne komore poslato i pogubljeno 2.897 Roma u logoru Aušvic u takozvanom Porodičnom kampu za Cigane.
Tog dana, sjećanjima i komemoracijama obilježavaja stradanje Roma širom Evrope tokom Drugog Svjetskog rata, a ovaj dan je uvršten i u zvanični kalendar važnih datuma Vijeća ministara Bosne i Hercegovine.
Procjene su da je u Drugom svjetskom ratu ubijeno više od 500.000 Roma, ali konačni broj nikada nije utvrđen, a o stradanjima Roma na ovom području, govore i sljedeći podataci:
Tokom jula 1942. godine, svi Romi s područja tadašnje NDH deportovani su u Jasenovac. Za razliku od većine drugih zatočenika ovog koncentracionog logora, oni po dolasku u logor nisu bili identificirani po imenu, nego po broju vagona kojim su dovezeni u logor. Sem u Jasenovcu, Romi su ubijani i u drugim ustaškim logorima i na stotinama drugih lokacijama na području današnje Republike Hrvatske, Republike Bosne i Hercegovine i dijelovima Republike Srbije.
Ispočetka je logor bio smješten u selu Uštica i to je mjesto potom dobilo naziv „Ciganski logor˝. Kasnije su ih prebacivali u Donjoj Gradini na drugoj obali Save, mjestu masovnog stradanja.
“Međunarodni dan sjećanja na romske žrtve holokausta naša zajednica obilježava u godini kada je naš sunarodnik iz Republike Češke, Stanislav Tomaš, ubijen zbog policijske brutalnosti. Jačanje desnih i profašističkih snaga, pojačanog rasizma prema romskoj zajednici i narativa koji ohrabruje i poziva na nasilje, rezultirali su ovim brutalnim ubistvom. Asocijacija mladih Roma „AKSIOM“ zbog toga upozorava da fašizam nije nikada ukroćen. On živi i nažalost jača u Evropi.”
(AKSIOM)