Nova metodologija za mapiranje romskih naselja, pružiće pravu sliku o stanovanju Roma

Projekt za integraciju Roma Vijeća za regionalnu saradnju, organizovao je u novembru prošle godine konferenciju na kojoj je predstavljena metodologija za mapiranje romskih naselja Roma na Zapadnom Balkanu.

Cilj je uspostavi jedinstven geografsko-informacioni sistem, koji će pružiti podatke gdje ima romskih naselja i koje su potrebe svakog od tih naselja. Putem nove metodologije, doći će se do podataka o urbanističkom planu, stambenim jedinicama koje treba legalizovati, infrastrukturnim potrebama, mjerama za povećavanje bezbjednosti ljudi u naseljima i mnogih drugih.

Orhan Usein, voditelj tima Vijeća za regionalnu saradnju u projektu integracije Roma, kaže da je na prošlogodišnjoj regionalnoj konferenciji bilo mnoštvo prijedloga učesnika iz romskog građanskog sektora i da su u konačnu verziju metodologije, uključene sve preporuke.

PILOT OPŠTINE

Odmah po usvajanju konačne verzije, dogovoreno je da se metodologija „testira“ prvo u dvije opštine, a kasnije i na čitavu teritoriju svake od zemalja koje učestvuju u projektu.

–Opštine gde će se isprobati metodologija su odabrane na predlog Nacionalnih kontakt osoba za Rome, uz preporuku da to budu opštine gde postoji mogućnost da se metodologija primeni. Svakako, bez obzira koje dve opštine budu uključene u probnu fazu, svaka opština gde postoje romska naselja bi trebala biti uključena u kasnijim fazama – rekao je Usein za Udar.

On je precizirao da Metodologija ne podrazumijeva rad u romskim naseljima, u smislu popunjavanja upitnika, ili anketa. Informacije koje se će se tražiti, uglavnom su već dostupne u raznim centralnim i lokalnim institucijama.

Primjera radi, objašnjava Usein, ako se traži podatak o tome gdje postoji kanalizaciona mreža, takav podatak već postoji u nadležnom lokalnom javnom preduzeću, ili podatak o broju stanovnika –  on postoji u popisnim podacima.

–Ideja je da svi podaci koji su značajni za stanovanje, budu prikupljeni u jednu bazu koja na veoma praktičan način, na geografskoj mapi, može pružiti kompletan pregled informacija potrebnih za bilo kakav razvojni projekat – objasnio je Usein.

Metodologija predviđa da se na lokalnom nivou uključe, pored opštinskih vlasti i institucija, i Romi aktivisti, Romi koji rade u ovakvim institucijama i uopšte svako ko može da obezbjedi kvalitetan podatak.

PODACI

Kako je već rečeno, novom metodologijom će se prikupiti svi značajni podaci za oblast stanovanja Roma. Konkretno, za svako naselje će se tražiti podatak o lokaciji naselja, nazivu naselja, opis njegovih granica, starost naselja, pozicija u odnosu na druga naselja. Takođe će se tražiti i podaci o stanovništvu – broju stanovnika, broju Roma, broju stambenih objekata i stambenih jedinica i broju stambenih jedinica od neodgovarajućeg materijala.

– Za svako naselje ćemo tražiti podatke o infrastrukturi, gde spadaju sistem vodosnabdevanja, kanalizacije, struje, putna infrastruktura i osvetljenje. Po ovim aspektima ćemo videti da li postoji sistem, da li je u funkciji, broj stambenih jedinica sa priključkom i da li ima potrebe za izgradnju takve infrastrukture. Takođe će se prikupiti podaci o upravljanju čvrstim otpadom u naselju – rekao je Usein.

Ono što će se po prvi put raditi, a predstavlja jedan od većih problema o kojem se do sada nije toliko govorilo je bezbjednost.

Usein objašnjava da će se to raditi na način da će se utvrditi da li postoji otvoreno smetlište u blizini, ili u samom naselju, zatim da li postoji neki izvor koji zagađuju vazduh, zemlju i vodu u naselju, šta stanovnici koriste za grijanje stambenih jedinica i koliko se često poplavljuje naselje i postoji li sistem drenaže?

–Tražiće se i podatak koliko često se dešavaju klizišta i da li postoji nekakva zaštita protiv toga, kao i koliko često se u naselju dešavaju požari i postoji li sistem zaštite – rekao je Usein.

Aktivnosti koje predviđa nova metodologija mapiranja romskih naselja je do sada možda najkompleksniji, a vjerovatno i najcjelovitiji poduhvat koji uz sve to ima ima i regionalni karakter. Bez ovih podataka, sasvim je jasno da je nemoguće stvoriti potpunu sliku stanja romskih naselja i svim njegovim potrebama.

Upravo zbog cjelovitosti i opsežnosti metodologije, Usein kaže da su svjesni da neki podaci možda nisu spremni, ili trenutno nisu dostupni. Međutim, kombinacijom različitih izvora podataka, on vjeruje da se može doći do većine potrebnih podataka, a u najgorem slučaju, do najbolje moguće procjene.

–Ono što je verovatno najbitnije jeste da je prikupljanje podataka samo prvi korak u procesu. Kad su vlade iz našeg regiona pregovarale nedavno usvojenu Poznansku deklaraciju, suočile su se sa problemom da jedino u oblasti stanovanja ne mogu kvantificirati, izraziti brojevima, početno stanje i ciljano stanje. A to predstavlja problem za planiranje konkretnih intervencija na terenu. Kako ćete znati, na primer, kolko je potrebno da se obezbedi besplatne pravne pomoći za Rome u procesu legalizacije, ako nemate nikakvu predstavu kolko porodica ima potrebu od legalizacije – pita se Usein.

Nakon što se prikupe podaci, ući će se u proces legalizacije, gdje će se u prvom talasu legalizovati sve što je moguće legalizovati. Ovaj korak je i predviđen Poznanskom deklaracijom i obavezama koje su prihvatili premijeri zemalja u regionu.

SLUČAJ BiH

Kada je u pitanju Bosna i Hercegovina, planira se još jedno mapiranje koje će se odraditi pomoću sredstava Evropske unije. Ono što je važno jeste da se u tom procesu prikupe i oni podaci koji su potrebni za popunjavanje baze podataka o stanovanju prema regionalnoj metodologiji.

Pretpostavka je i da će se određeni podaci vjerovatno registrovati na osnovu procjena, jer kako smo rekli, dio podataka sigurno neće biti dostupan. Primjera radi, sasvim će biti očekivano ako za neko naselje ne mogu biti precizirani podaci o broju stambenih jedinica koje su podnijele zahtijev za legalizaciju i onih koje nisu legalne i nisu podnijele zahtijev.

U takvom slučaju, sve institucije sa lokalnog nivoa bi trebale napraviti najbolju moguću procjenu o tom broju.

– To se može napraviti na puno načina. Pre svega, pregledom u registru zahteva za legalizaciju prema nazivu neke ulice, ili na osnovu informacija koje ima neka organizacija koja pruža pravnu pomoć i slično. Bitno je da se što više podataka prikupi, pa makar i da nisu apsolutno tačni, ali da oslikavaju na najbolji mogući način stanje na terenu. To će biti izazov, ali je neophodno kako bi se problem počeo rešavati – objašnjava Usein.

OČEKIVANJA

Usein je na kraju izrazio veliku nadu da će vlade iz regiona biti spremne da metodologiju primjene na čitavoj teritoriji svojih zemalja, a na tome će se insistirati na predstojećem Samitu šefova država u Sofiji, koji se održava u okviru Berlinskog procesa.

Tada će i biti predstavljeni rezultati pilot faze i ukazati ne samo na neophodnost ovakvog procesa nego i na obavezu u tom smjeru koje su vlade preuzele.

„Naravno, verujemo da ukoliko postoji volja kod naših vlada, bićemo u mogućnosti da podržimo proces i da ostvarimo partnerstvo sa svim značajnim akterima kako bi se metodologija u potpunosti primenila, uključujući i Evropsku uniju.“

(portal-udar.net)