Phučipe e genocidese koring Romende sasa lungo vakto bistardino, mothode adjive ando Zagrebo kaj sasa mothodipe e zbornikesko e romasaripengo pe siklipesko khetanipe “Mudardipe e Romengo ande Evropa ando Dujto themesko maripesko vakto e dikhipesa pe mudardipe ande NDH”, kaske organizacija ćerda Instituto pala amalipeske sićipa Ivo Pilar, Spomen-pašimata Jasenovac thaj Savezo e Romengo ande Republika Hrvatska Kali Sara.
Zastupniko pala romano minoriteto ande hrvatsko parlamento Veljko Kajtazi vaćarda kaj si o resipe e Zbornikesko durderesko zuralipe e godjako kataro mudardipe e Romengo, palpale pe gova pašimata kaj o mudardipe sasa but majzuralo thaj majbaro thaj savo sasa fundisardo pe rasnikane krisipende ande NDH.
“Ando agoresko vakto von zumaven pe te ćeren relativnikani gova kotor e nakhlipesko thaj garadinen vi cikniven gova mudardipe, thaj Jasenovco von mothoven sar bućarno logoro thaj o than kaj na avilo gova zločino”, vaćarda Kajtazi.
Direktoro e Institutesko Ivo Pilar, Željko Holjevac, dija vorba kaj si but barikano te istaren pes e čačipengo thaj e rodipesa trubuj te aven džiko čačipe, thaj kaj na trubuj anglal te ćeren konstrukcija thaj pe lako fundo alosaren čačipe save si phervale thaj mište.
“Gadija so sasa ande kalo vakto evropako nakhlipesko si civilizacijaki tragedija. Numaj ideja e logoresko si anticivilizacijaki, a themutne dijalogura phiraven pes paša o phučipe e džindese so si bizo sako godjipe. Na odolese so o džindo naj si barikano, deso odolese so si o džindo palpalunipe, a sevepo si ideja”, vaćarda Holjevac.
Ljiljana Dobrovšak savi ćerel bući pe instituto Ivo Pilar vaćarda kaj uzo maškarthemengi kooperacijasa si ćhidino deš sićipeske romasaripengo e autorendar andari Italija, Ukrajina, Bari Britanija, Rumunija, Srbija thaj Hrvatska.
Zborniko maškare aver vaćarel katari “korkori ikalimata jal katari pasivnikani korkori ikalimata” e cira Romengo save našle andari Ukrajina, athoska kataro “Romano phučipe ande Rumunija” kaj dživisarde paša 200.000 Romen, e savendar sasa deportino 25.000, a buteder lendar nikana na irine pes. Pale gasavo vaćarel pes e mudardipese e Romengo ande NDH vi ande Jasenovco.
Naj si o šajipe te džanen čačo džindo e mudarde Romen, numaj koring “Anavengi lista e žrtvurengo ande koncentracijako logoro Jasenovco” sasa romasardo kaj si mudarde 16.173 Romen, e savendar si 5608 čhavore, vaćarda Dobrovšak. Voj vaćarda kaj Evropa astarda te ćerel pes e gova problemesa ande 70. vi 80 bršengo, numaj phučipe e Romengo save si mudarde ande Dujto themesko maripe ačhel marginalni tema.
(portal-udar.net)