Zašto su nastale podjele među romskim udruženjima u RS?

Savez Roma Republike Srpske nedavno je istupio iz Savеza nacionalnih manjina Republike Srpske. Ovo je otvorilo sukobe među romskim aktivistima u RS, zasnovane na personalnim, proceduralnim, novčanim, ali i zakonskim elementima. Romski aktivisti smatraju da bi ovaj sukob mogao da se prenese, pored romske NVO zajednice i na obične građane koji su korsinici usluga i zastupanja dijela romskih organizacija.

Potpredsjednik Saveza Roma Republike Srpske Ramo Salešević, koji je i predsjednik Udruženja Roma u Prijedoru, smatra da je suština problema činjenica da se najjače romske organizacije, ali i Romi kao najveća nacionalna manjina, „guraju“ u drugi plan.

–Što se tiče Saveza nacionalnih manjina  Republike Srpske, mi smo ga definitivno napustili, a odluku o tome donijeli smo na svojoj redovnoj skupštini. Odlučili smo da istupimo, jer ne vidimo više razloga da budemo tamo. Druge nacionalne manjine imaju svoje probleme, a mi imamo specifične problema. Naši najveći problemi su stambeno zbrinjavanje, nezaposlenost, obrazovanje mladih i njihovo zapošljavanje, gdje nismo imali pomoć ovog saveza – rekao Ramo Salešević.

On je istako da što se tiče Saveza, oni nisu pokrenuli neku inicijativu, niti ukazali na romske probleme kako bi se oni mogli lakše rješavati u Republici Srpskoj. Salešević  podsjeća da su Romi najbrojnija, a istovremeno i najugroženija nacionalna manjina u Republici Srpskoj i u čitavoj Bosni i Hercegovini.

–Smatram da Savez nacionalnih manjina Republike Srpske nije do sada davao niti daje adekavatnu podršku ovoj nacionalnoj manjini i to je generalno glavni razlog zbog čega smo odlučili da istupimo iz tog saveza. Savez Roma Republike Srpske  predlagao je Savezu nacionalnih manjina da jedan od članova Saveza Roma Republike Srpske bude predsjednik, ili potredsjenik Savjeta nacionalnih manjina – savjetodavnog tijela  u Narodnoj skupštini Republike Srpske – ali ni to nam nisu uvažili i zato smo definitivno izašli iz Savaza – istako je Ramo Salešević.

On je dodao da Savez Roma RS smatra da Romi, kao najbrojnija nacionalna manjina, imaju pravo na to da Rome i sve nacinalne manjine u Narodnoj skupštini RS zastupa jedan Rom, koji bi bio predsjednik Savjeta nacionalnih manjina pri Narodnoj skupštini.

–Tražili smo da ako Rom ne može da bude predsjednik Savjeta nacionalnih manjina u Narodnoj skupštini, da barem bude potpredsjednik. Ni za to nam iz Savaeza nisu izašli u susret. Zato smatramo da mi nemamo više šta tražiti u Savezu nacionalnih manjina Republike Srpske – kategoričan je Ramo Salešević.

S druge strane, predsjednik Saveza nacionalnih manjina Republike Srpske, Franjo Rover, kaže da je iz medija čuo da je Savez Roma Republike Srpske istupio iz Saveza nacionalih manjina Republike Srpske, te da o tome nisu obavijšteni pisanim putem od strane Saveza Roma RS.

–Da bi neko napusto Savez nacionalnih manjina RS, on najprije treba da bude član ovog Saveza, a prema našem statutu, članovi Saveza mogu da budu pojedina udruženja nacionalnih manjina, pa tako i Roma, ali ne i Savezi. Mi imamo Savez nacionalnih manjina regije Doboj, Savez nacionalnih manjina Istočne Hercegovine, Savez nacionalnih manjina opštine Prnjavor i Saveza Roma RS, i oni nisu naši članovi, ali jesu udruženja koja okupljaju ti Savezi, te tako ni Savez Roma Republike Srpske nije član Saveza nacionalnih manjina Republike Srpske. Nije mi jasno kako mogu napustiti  Savez nacionalnih manjina Republike Srpske, čiji nisu članovi, već su članovi udruženja Roma, kao što su Udruženja Roma iz Prijedora i Udruženje Roma iz Gradiške – pojašnjava Franjo Rover.

Rover kaže da se Udruženja Roma iz Gradiške i Prijedora, odnosno udruženja koja vode Aleksandar Mašić i Ramo Salesević, predstavljaju kao Savez Roma Republike Srpske, što nije u redu.

–Mi znamo da taj njihov potez ima političku pozadinu i ne bih želio diskutovati o tom njihovom potezu i o istupanju ta dva udruženja iz Saveza nacionalnih manjina Republike Srpske, jer mi nismo još uvijek dobili nikakav dopis od Saveza Roma Republike Srpske i njihovih organa, koji su tu odluku donijeli – kaže Franjo Rover.

U Savezu nacionalnih manjina Republike Srpske, kaže on, kao krovnoj organizaciji, jedna od članica je i Udruženje Roma iz Prnjavora i podpredsjednik tog udrženja predložen je i izabran kao član Savjeta nacinalnih manjina Republike Srpske u Narodnoj skupštini Republike Srpske.

-Mi smo se dogovorili sa Savezom nacionalnih manjina opštine Prnjavor da manjine iz Prnjavora u Savjetu nacionalnih manjina u NS RS, predstavlja Rom, Nenad  Mirković,  jer je on kompetetntna osoba i aktivista koji može na kvalitetan način zastupati sve nacinalne manjine iz Prnjavora – ističe Rover i dodaje da je zbog toga već nekoliko udruženja Roma iz Dervente, Vukosavlja i Prnjavora, izrazilo želju da se uključi u Savez nacionalnih manjina.

–Mislim da su zbog toga ta dva udruženja Roma iz Gradiške i Prijedora, koja se predstavljaju kao Savez Roma Republike Srpske, donijeli takvu odluku da napuste Savez nacionalnih manjina. Mi smo imali ultimatum od gospodina Mašića da njihov član mora biti predsjednik, ili potpredsjednik Savjeta nacionalnih manjina pri NS RS, ali ja kao predsjednik Saveza nacionalnih manjina RS ne mogu uticati na to ko će biti predsjednik, ili potpredsjednik Savjeta nacionalnih manjina, jer ima više članica – kaže Rover.

On navodi da Zakon o zaštiti prava nacionalnih manjina RS propisuje da Savez nacionalnih manjina Republike Srpske predlaže kandidata za Savjet nacionalnih manjina u Narodnoj skupštini RS, a Narodna skupština Republike Srpske imenuje  članove Savjeta.

–Ja nisam taj koji može da izvrši bilo kakav pritisak na  poslanike u NS RS za koga treba da glasaju i da li Rom  treba da bude predsjednik, ili potpredsjednik tog Savjeta. Znači nisam i ne želim biti, a i da mogu, ne bih htio da učestvujem u takvim poslovima, jer je Savez nacionalnih manjina Republike Srpske predlaže članove Savjeta, a poslanici parlamenta biraju dva ključna mjesta – ističe Franjo Rover.

Nenad Mirković, predsjednik Udruženja Roma opštine Prnjavor, koji je tri mandata bio  potpredsjednik Saveza Roma Republike Srpske i koordinator za informisanje i zajedničko djelovanje Roma Republike Srpske, kaže da je čuo za odluku Saveza Roma Republike Srpske o istupanju iz Saveza nacionalnih manjina RS. On ističe da  je postojeći Savez Roma napustio kad je došlo do toga da Savez ne funkcioniše onako kako bi trebao.

–Mi smo u Savezu Roma nekada dobro radili. Imali smo 12 do 13 udruženja koja su radila. Imali  smo dosta zaposlenih i mogli smo da pariramo bilo kojoj organizaciji. Na kraju je taj Savez počeo da funkcioniše kako ne treba, tako da sam ja jednostavno izašao. Nisam dao ostavku već sam se isključio – kaže Nenad Mirković.

On smatra da postojeći Savez Roma Republike Srpske ne radi u korist svih Roma sa područja Republike Srpske, te da taj Savez, kako navodi, čine samo dva udrženja Roma i to ona iz Prijedora i Gradiške. Kada je uočio manjkovosti u njemu, povukao se.

–Savez Roma nije ničija očevina, tako da ja jednostavno ne želim da budem tamo sa tim ljudima. Savez Roma Republike Srpske ne čine samo udruženja Roma iz Prijedora i Gradiške već i ostala udrženja – rekao je Mirković.

Novi Saveza Roma Republike Srpske?

Nenad Mirković je najavio mogućnost formiranja novog Saveza Roma Republike Srpske.

–Imamo u planu da se pozovu udrženja iz ostalih dijelova Republike Srpske na jedan veliki satanak i da vidimo kako ćemo dalje djelovati. Na sastanku bi glasanjem trebalo odabrati rukovodstvo Saveza Roma. Ako se ovom pozivu ne odazovu Udrženja Roma iz Prijedora i Gradiške, koje predvode Ramo Salešević, sadašnji potpredsjednik Saveza Roma RS i Aleksandar Mašić, sadašnji predsjednik Saveza Roma, mi ćemo se organizovati i formirati novi Savez Roma – istakao je Mirković.

On navodi da su, koliko je on upoznat, problemi na relaciji Savez Roma Republike Srpske i Savez nacionalnih manjina Republike Srpske nastali kada je Savez nacionalnih manjina opštine Prnjavor njega predložio za člana Savjeta nacionalnih manjina u Narodnoj skupštini RS, jer je Alekasandar Mašić želio tu poziciju. Ovaj raskol i podjelu  među udruženjima Roma, ali i neslaganja pojedinaca sa Savezom nacionalnih manjina Republike Srpske, Mirković smatra štetnim za sve Rome u RS.

–Ova situacaija nije dobra, jer najviše štete nanosi krajnjim  korisnicima – Romima. Kada sam bio potpredsednik Saveza Roma Republike Srpske, išao sam od opštine do opštine, od grada do grada i sa svima razgovarao. Gradonačelnici i načelnici nisu bili loši ljudi, ali kako da radiš kada imaš nekoga iza sebe ko te stopira zbog ličnog interesa? I na kraju da kažem, uopšte nije bitno da li ću ja biti predsjedavajući u Savezu Roma, ili i Savjetu nacionalnih manjina, za šta se pojedinci bore, za mene je bitno da radimo u interesu svih Roma – zaključio je Mirković.

Aleksandar Mašić, predsjednik Saveza Roma RS je još prošlog mjeseca za UDAR izjavio da se Savez nacionalnih manjina ne bori dovoljno za Rome i da oni nisu adekvatno zastupljeni u rukovodećim strukturama.

Problem je, kako je tada istakao Mašić, delegiranje predstavnika nacionalnih manjina u institucije vlasti RS, te novčana podrška romskim projektima.

-U Savezu nacionalnih manjina određuju Rome u savjetodavna tijela Narodne skupštine RS po svome, ili izboru organizacija koje nisu relevantne, a naš Savez koji je najbrojniji, najuticajniji, okuplja Rome iz Banjaluke, Prijedora, Bijeljine, Gradiške i drugih mjesta, o tome ne pitaju. Isto tako, naši projekti nisu adekvatno podržani od republičkih institucija – upozorio je Mašić.

Ramo Salešević ističe da su Romi najbrojnija nacionalna manjina u Bosni i Hercegovini i da je logično što se bore za svoj status, ali i pozicije koje pripadaju nacionalnim manjinma.

–Mi u Republici Srpskoj želimo da imamo podjednako prava kao i ostali građani koji žive u njoj. Primjera radi, području Prijedora živi  750 Roma, ali nažalost samo su dva zaposlena i to je očiti primjer na osnovu koga možete zaključiti kakav je život Roma u Prijedoru i da je jako važno da Romi imaju snažniju ulogu u Narodnoj skupštini RS – rekao je Salešević.

Rasplet ovog problema zavisiće i od toga koju struju će podržati vlast, kako na lokalnom, tako i republičkom nivou i da li će uspijeti da se pronađe balans, pa čak i politička podrška među romskim aktivistima na narednim izborima.

Savez nacionalnih manjina RS već godinama uživa povjerenje vlasti i dobija dio donacija za funkcinisanje te ga organi RS ističu kao dobar primjer multikulturalnosti u RS i primjer dobre saradnje civilnog saveza i države (entiteta). Međutim, i Aleksandar Mašić i Ramo Salešević uživaju podršku kako vlasti tako i značajnog dijela romske zajednice, a nekadašnji Savez NVO Roma RS, a sada Savez Roma RS, je bio partner i entiteske vlasti kao i opština u kojima je djelovao.

(portal-udar.net)